अंक : अंतर्नाद, जानेवारी २०१०

सुनीताबाईंनी बघताक्षणी प्रथमदर्शनी डोळ्यांत भरायची ती त्यांच्या कांतीची लखलखीत प्रभा. गोरेपणाच्या फिकट पिवळ्या, गुलाबी, निस्तेज पांढऱ्या अशा अनेक छटा असतात. सुनीताबाईंचा वर्ण या सगळ्याच्या पलीकडचा होता. पुन्हा त्यांची एकूण जीवनसरणी बघता त्या सुवर्णकांतीसाठी त्यांनी काही खास प्रसाधनं वापरली असण्याची, उंची सौंदर्यसेवा घेतली असण्याची शक्यता नगण्यच. तेव्हा ती झळाळती कांती देवदत्त. तशीच तोंडातली भाषाही. थेट, नेमकी, धारदार, समोरच्याला ‘लागली’ तरी चालेल पण पुढेमागे, ‘मला असं म्हणायचं नव्हतं’, ‘माझे शब्द मी मागे घेते’ असा गुळगुळीत व्यवहार नको. ‘मला हेच म्हणायचं आहे आणि ह्याची दखल घेणं तुम्हांला भाग आहे!’ असा सगळा खाक्या. आवाजाची पट्टी वरची. बोलणं मोठ्यांदा. कोकणातली सानुनासिकता नसलेलं, पण कोकणी हेल असलेलं. वाक्याचे शेवटचे शब्द सोडून देण्याची लकब. त्यामुळे ऐकणाऱ्यावर जास्तच परिणाम व्हायचा. समोर बोलणाऱ्यांच्या बोलण्यातली छोटीही चूक, संदिग्धता जिथल्या तिथे दुरुस्त करण्याची घाई. त्याबाबतीत, एकेकाळी केलेली मास्तरकी आयुष्यभर पुरली असावी. पुल स्वत:ला ‘देशपांडे’ तर सुनीताबाईंना ‘उपदेशपांडे’ म्हणायचे. अशा किंवा असल्या सत्राशेसाठ कोट्या झेलण्यात सुनीताबाईंचं आयुष्य गेलं असणार; पण त्यांना हसण्यावारी घालवून स्वत:च्या हेतूंशी प्रामाणिक राहणंच त्यांनी निवडलं असणार, असं वाटतं. मुळात स्वत:चा, स्वत:च्या जगण्याचा काही हेतू असणं आणि त्याच्याशी निष्ठूरपणे प्रामाणिक राहणं ह्यांतला वैचारिक लखलखीतपणा ही त्या व्यक्तिमत्त्वाची सर्वोच्च खासियत.
 ...